beşinci mevsim (roman) ne demek?
Beşinci Mevsim, (orj.The Fifth Season) 2015 yılında
yayımlanmış olan, N. K. Jemisin’in bilim fantezisi türündeki
romanıdır. 2015 senesinde en iyi roman için 'nü kazandı. Broken Earth serisinin ilk
kitabıdır. Ardından ve
The Stone Sky gelmektedir.
Mekan ve konu
Beşinci Mevsim, Stillness adındaki bir
geçmektedir. Her birkaç yüzyılda,
kıtada yaşayan kişiler “Beşinci Mevsim” adını verdikleri felaket
boyutundaki bir iklim değişikliğine katlanmak zorunda
kalmaktadırlar.
Topluluk
Stillness topluluğu birçok “cem”, “kast”, ırk ve türe ayrılmaktadır.
- Orojenler: Enerjiyi, özellikle de dünyanın (doğrudan) ve sıcaklığı
(dolaylı olarak) kontrol etme yeteneği olan insanlar. Depremlere
neden olabilir ve onları önleyebilir ve öfkelenerek “torus” veya
etki alanı içinde canlıların vücut ısılarını toprağı control etmek
için kullanmak üzere öldürebilirler. Bu meydana geldiğinde,
etraflarında görünür bir don meydana gelir ve canlılar sürekli
olarak donmuş kalabilirler. Yaygın olarak nefret edilir veya
korkulurlar ve çoğu çocuklukta güçleri keşfedildiğinde küçük kasaba
çeteleri tarafından katledilir. “Comm” ya da aileleri tarafından
öldürülmezlerse Yumenes şehri içindeki Fulcrum adındaki bir yerde
Muhafız tarafından eğitilirler. Fulcrum eğitimli orojenler, siyah
üniformaları ile işaretlenir ve eğitimsiz orojenlere göre daha fazla
tolere edilir ve öldürülmeye çalışılırlar. Rütbelerini göstermek
amacıyla yüzük giyerler, on yüzük en yüksek rütbedir. “Rogga” takma
adı hakaret olarak orojenler için kullanılır ve aynı şekilde orojen
olmayanlar “durgun” (orj. stilll, Stillness den gelmektedir)
denmektedir.
- Muhafızlar: Orojenleri acı yoluyla kontör eden ve eğiten aksi halde
infaz eden savaşçılar, avcılar ve suikastçılardır. Fulcrum’u koruyan
toplulukturlar.
- Jeomyacılar: Stillness’e özgü olan, jeoloji, kimya ve diğer fizik
dallarını içeren bir bilim dalı olan “Jeomya” ile uğraşan
akademisyenler.
- Cemsizler: İsteyerek ya da atılmış olduklarından herhangi bir
yerleşimin veya “cem”’in koruması altında olmayan insanlar.
- Taş yiyiciler: Hareket eden heykelimsi yaratıklar.
- Sanzed Ekvator Birliği: İktidardaki imparatorluğu. Ulus gayri resmi
olarak Eski Sanze olarak bilinir.
- Ekvatorlular: Yumenes ve Dibars gibi daha istikrarlı ve varlıklı
ekvator bölgesi şehirlerinde yaşayan insanlar.
- Midlatlılar: Ekvator bölgesine bitişik kuzey (Nomidlats) ve güney
(Somidlats) bölgelerinden insanlar. Çoğu Midlaterlı çok ırklıdır.
Kastlar:
- Strongbackler: Bir işçi kastı. Mevsimler sırasında fazlalık
Strongback'ler cemlerden atılmaktadır.
- Dayanıklılar: Hastalığa ya da kıtlığa dayanıklı olduğu düşünülen
insanlar. Hastalara yardım ederler, helaları temizlerler ve diğer
sağlık ve hijyenle ilgili görevleri yerine getirirler.
- Yetiştiriciler: Bir Cem’in nüfusunu sabit tutmakla görevli kast.
Çocukları kendileri üretirler ya da arzu edilen özellikler taşıyan
üyeleri yetkilendirirler. Mevsim sırasında yetkisiz dünyaya gelen
çocuklar Cem’in stokundan ya da mağazalarından yararlanamaz ve
haliyle açlıktan ölebilirler.
- Yenilikçiler: Bir mucit/entelektüel kastı. Mühendisler, doktorlar ve
diğer problem çözücüler.
- Liderlik: Cem veya diğer önemli organizasyonları yürütmek için
eğitilmiş bir kast grubu. Eğer Cem’in ihtiyacı varsa, iradesi
dışında liderlikle görevlendirilebilirler.
Karakterler
Stillness’de isimler, sırayla verilmiş isim, kast ve cem (topluluk,
şehir ya da şehir) adının birleşiminden oluşur. Örneğin Schaffa Muhafız
Warrant, Warrant ceminde yaşayan Schaffa ismindeki bir muhafız.
Orojenler herhangi bir kast ismi kullanılmadan, kendilerine özgü
isimlerle anılırlar.
- Damaya: bir orojen olduğu keşfedildikten sonra bir Muhafız’a verilen
bir çocuk. Nomidlats'ta Palela adlı bir cemdendir.
- Schaffa Guardian Warrant: Damaya'nın eğitiminden sorumlu bir adam.
Cildi “neredeyse beyaz, çok solgun, güçlü güneş ışığında ısınmalı ve
kıvrılmalıdır". "Koyu siyah, uzun düz saçları" var. "Gümüşi-gri"
veya "buz beyazı" gözleri vardır.
- Syenite: Syen olarak da bilinen, daha yüksek rütbeli orojen
Alabaster ile göreve gitmesi emredilen, dört yüzüklü hırlı bir
orojen.
- Alabaster: en yüksek rütbeye (on yüzük) sahip, süper-volkanları
bastırabilen ve diğer orojenlerin yeteneklerinin de ötesinde
yetenekli bir orojendir. Cildi “çok siyah, neredeyse mavidir",
saçları "yoğun, sıkı sıkı kıvırcık, şık görünmek için
şekillendirilmesi gereken saç türü" ve "çok incedir".
- Essun: kocasının ve kızının peşinden gitmek için küçük kasaba
Tirimo'yu terk eden iki çocuğa sahip olan bir orojen annesidir.
Diğerlerinin aksine, Essun'un bölümleri ikinci şahıs bakış açısıyla,
şimdiki zamana göre yazılır. Başlangıçta, “güçsüz”, rastalanmış
kıvırcık saçlı ve “bazı standartlara göre tatsız bir şekilde koyu
sarı-kahverengi ve tatsız bir şekilde zeytinyağı solgunluğunda” bir
cildi olan biri olarak tasvir edilmiştir.
- Jija: Oğul Uche'yi öldüren ve kızı Nassun'u kaçıran Essun'un kocası.
- Hoa: Essun'u ormanda bulan ve yolculuğunda ona eşlik eden gizemli
bir çocuk. Buz beyazı gözleri de dahil olmak üzere, rengi tamamen
beyazdır.
- Feldspar: Fulen'de eğitmen olan Syenite'nin eğitmeni, Allia
limanındaki mercan tıkanıklığını temizlemek için Alabaster ile
birlikte göree gönderir.
- Tonkee: mağarada yaşayan, üniversite eğitimi almış ama cemsiz bir
jeomyacı.
- Binof Leadership Yumenes: Damaya'nın yardımına dayanan güçlü bir
ailenin kızı.
Yan karakterler:
- Lerna: oğlunun ölümünün ardında Essun ile ilgilenen bir genç doktor.
- Rask Innovator Tirimo: şehrin seçilmiş kumandanı.
- Muh Dear: Damaya'nın büyük annesi.
- Mother: Damaya'nın annesi, bir Strongback.
- Father: Damaya'nın babası, bir “dayanıklı”.
- Asael Leadership Allia: Allia’nın 6 vali yardımcısından biri.
- Heresmith Leadership Allia: Allia’nın valisi .
Tepkiler
{{'}} ın yorumu,
“Beşinci Mevsim, bizi hem kelimenin tam anlamıyla hem de mecazi
anlamda dünyayı parçalara ayırmayı hayal etmeye davet ediyor ve daha
zengin ve temel bir kaçış olasılığını ortaya koyuyor. Üstünde yaşayanlar
için ileride olacaklar anlaması zor olsa da, dünya bunun gibi korkunç
olduğunda dünyanın sonu bir zafer haline geliyor.
şöyle yazdı: “Jemisin, hayali
bir dünya inşa etmenin fantazi dünyasının hayati unsuru olduğu inancını
parlak bir şekilde göstermektedir, aynı zamanda her karakter kendi
başına bir dünyadır.”
Beşinci Mevsim, üç kitaptan oluşan “The Broken Earth” serisinin ilk
kitabıdır. Üçlemedeki ikinci kitap 16 Ağustos 2016’da yayımlanmış
olan ve kendisi gibi ’nü 2017 senesi için kazanan
’dir. Üçüncü kitap
, Ağustos 2017’de yayımlandı.
2017 yılının Ağustos ayında Beşinci Mevsim
tarafından televizyon uyarlaması
yapışacağı duyuruldu.
Ödüller
Beşinci Mevsim 20 Ağustos 2016’da 74. Dünya Bilimkurgu Kongresi’nde
’ne layık
görülmüştür. Ayrıca, Sputnik Ödülü’nü kazanmış ve Nebula
Ödülü’ne ve Dünya Fantezi Romanı Ödülü’ne en iyi roman dalında aday
gösterilmiştir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Orijinal kaynak: beşinci mevsim (roman). Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler